نحوه تولید و ساخت تیرچه بتنی
تیرچه های بتنی به عنوان عناصر کلیدی در ساخت سقف ها و کف های ساختمانی، با ترکیبی از بتن و میلگردهای فولادی ساخته می شوند. این قطعات پیش ساخته، به دلیل مقاومت بالا در برابر بارهای فشاری و کششی، نقش حیاتی در صنعت ساختمان سازی ایفا می کنند.
مراحل اصلی تولید تیرچه بتنی
۱. طراحی و برنامه ریزی
طراحی تیرچه بتنی بر اساس نیازهای سازه، شامل تعیین ابعاد، تعداد میلگردها، مقاومت مورد نیاز و نوع تیرچه (خرپایی یا پیش تنیده) انجام می شود. این مرحله شامل محاسبات دقیق مهندسی برای اطمینان از تطابق با استانداردهای ملی و بین المللی مانند استاندارد ۱-۲۹۰۹ ایران است.
در طراحی، پارامترهایی مانند بارهای وارده، فاصله بین تیرچه ها و نوع بلوک های مورد استفاده (سفالی، بتنی یا یونولیت) نیز تعیین می شوند.
۲. آماده سازی قالب ها
قالب ها از جنس فلز، چوب یا پلاستیک ساخته می شوند و باید دقیقاً مطابق با ابعاد طراحی شده باشند. قالب های فلزی به دلیل دوام و قابلیت استفاده مجدد، رایج ترند.
در تیرچه های پیش تنیده، قالب ها به گونه ای طراحی می شوند که امکان قرارگیری کابل های فولادی تحت کشش را فراهم کنند.
۳. قرارگیری آرماتورها و کابل ها
میلگردهای فولادی (آرماتورهای کششی و عرضی) به صورت شبکه ای یا خرپایی در قالب ها قرار می گیرند. در تیرچه های پیش تنیده، کابل های فولادی پیش از بتن ریزی تحت کشش قرار داده می شوند تا مقاومت نهایی افزایش یابد.
میلگردها باید با دقت و طبق نقشه های اجرایی جوشکاری یا بسته بندی شوند تا از جابجایی آن ها در حین بتن ریزی جلوگیری شود.
۴. بتن ریزی
بتن با عیار سیمان مناسب (معمولاً عیار ۳۵۰ تا ۴۵۰ کیلوگرم بر مترمکعب) تهیه و در قالب ها ریخته می شود. استفاده از افزودنی های شیمیایی برای بهبود کارایی و مقاومت بتن رایج است.
در تیرچه های پیش تنیده، بتن باید به صورت نان اسلامپ (بتن با قوام خشک) استفاده شود تا از ترک خوردگی جلوگیری گردد.
۵. فشرده سازی و عمل آوری بتن
پس از بتن ریزی، عملیات ویبره یا فشرده سازی برای حذف حباب های هوا و افزایش تراکم بتن انجام می شود. این مرحله برای دستیابی به مقاومت مکانیکی مطلوب ضروری است.
عمل آوری بتن با روش هایی مانند آب پاشی، پوشاندن سطح با نایلون یا استفاده از بخار (در تیرچه صنعتی) انجام می گیرد. این فرآیند ۷ تا ۲۸ روز طول می کشد.
۶. خارج کردن قالب ها و پرداخت نهایی
پس از رسیدن بتن به مقاومت اولیه (حدود ۷۰٪ مقاومت نهایی)، قالب ها با احتیاط جدا می شوند تا به تیرچه آسیب نرسد.
سطح تیرچه ها در صورت نیاز صیقل داده شده و عیوب احتمالی برطرف می شود.
۷. آزمون های کنترل کیفیت
تیرچه ها تحت آزمایش های بارگذاری، بررسی ابعاد و تست مقاومت کششی/فشاری قرار می گیرند تا مطابقت با استانداردها تأیید شود.
در تیرچه های پیش تنیده، کشش کابل ها پس از بتن ریزی آزاد شده و مقاومت نهایی ارزیابی می شود.
انواع تیرچه های بتنی
۱. تیرچه خرپایی
متشکل از میلگردهای کششی (در پایین) و میلگردهای عرضی (زیگزاگ) است که به صورت خرپا جوش داده می شوند. بتن پاشنه در پایین تیرچه قرار می گیرد و نقش انتقال بار را ایفا می کند.
مناسب برای سقف هایی با دهانه های متوسط (تا ۸ متر).
۲. تیرچه پیش تنیده
با استفاده از کابل های فولادی پر استقامت ساخته می شود. این کابل ها قبل از بتن ریزی تحت کشش قرار گرفته و پس از سخت شدن بتن، رها می شوند تا تنش فشاری ایجاد کنند. این روش ترک خوردگی را کاهش می دهد.
مناسب برای دهانه های بلند (تا ۱۲ متر) و بارهای سنگین.
۳. تیرچه کرومیت (فلزی)
ترکیبی از پروفیل های فولادی (ناودانی، ورق و میلگرد زیگزاگ) است که در محل پروژه ساخته می شود. این نوع تیرچه ها سبک و مقرون به صرفه اند.
نکات کلیدی و استانداردها
عرض پاشنه بتن در تیرچه ها نباید کمتر از ۱۰ سانتی متر باشد.
فاصله بین بلوک ها در سقف تیرچه و بلوک باید حداقل ۶.۵ سانتی متر باشد تا بتن پاشی به خوبی انجام شود.
استفاده از میلگردهای با کیفیت (مانند میلگردهای نرم با قابلیت جوش پذیری بالا) برای جلوگیری از شکست سازه ضروری است.
در تیرچه های پیش تنیده، فرآیند کشش کابل ها باید تحت نظارت دقیق انجام شود تا تنش یکنواخت ایجاد گردد. برای اجرای اصولی این موارد و دریافت خدمات تخصصی، می‌توانید به تیرچه سازی اطلس مراجعه نمایید.