در حال حاضر ضوابط تیرچه که در نشریه 94 آورده شده است منسوخ شده است . در ابتدا مشخصات فنی تیرچه بر اساس استاندارد تیرچه1-2909 ارائه میشود. در ادامه موارد بیان شده در نشریه نیز آورده شده است.
مشخصات فنی تیرچه استاندارد 2909
یک عضو از تیرچه است. که اولین وظیفه آن تامین تکیه گاه بلوک سقف (قالب دائمی) است. این عضو همچنین نقش حفاظتی و کاور میلگردهای پایین تیرچه را بر عهده دارد. بتن پاشنه نقش مقاومتی در سقف ندارد.
حداقل ضخامت بتن پاشنه طبق بند7-5-9-3 استاندارد 4 سانتی متر است. حداکثر ضخامت بتن پاشنه نیز 5/5 سانتی متر است.
حداقل عرض بتن پاشنه در قسمت بالایی اگر از بلوک سفالی یا بتنی استفاده شود 12 سانتی متر باید باشد. اگر از سایر بلوک ها استفاده شود باید 14 سانتی متر باشد.
میزان مصرف سیمان در هر متر مکعب باید به مقداری باشد، که رده مقاومتی c25 برای بتن پاشنه فراهم شود. و در یک طرح اختلاط خوب با 350 کیلوگرم سیمان به این رده مقاومتی خواهیم رسید.
ارتفاع تیرچه بتنی به ارتفاع سقف و طراحی تیرچه بستگی دارد. پس برای تعیین ارتفاع تیرچه ابتدا باید ضخامت سقف تعیین شود. و ارتفاع تیرچه برابر است با ضخامت سقف منهای نصف ضخامت بتن پوششی(5 سانتی نتر). و طبق مشخصات فنی تیرچه بند 9-9-9-3 استاندارد 1-2909 نباید از 3.5 برابر عرض تیرچه بیشتر باشد. رواداری ارتفاع تیرچه +-5 درصد اندازه اسمی است.
با توجه به رابطه زیر Hmin (حداقل ضخامت سقف) تعیین میشود. باقراردادن حداکثر طول دهانه تیرچه در رابطه زیر حداقل ضخامت بدست می آید.
رابطه تعیین ضخامت سقف(ارتفاع تیرچه)
۱) حداقل ضخامت بتن (بتن پوششی روی بلوک) در روی بلوک,۵cm است.(یا ۱/۱۲فاصله محور به محور تیرچه ها)
2) سقف های اجرا شده با تیرچه وبلوک , در مواردی که بار یکنواخت روی سقف عمل نماید, بسیار مناسب اند ولی در صورتی که بار منفرد سنگین یا متحرک و مرتعشی باشد, نباید سقف تیرچه وبلوک بکار رود, برای کف پارکینگ ها در صورتیکه بار چرخ بیش از ۷۵۰kgباشد, سقف تیرچه و بلوک مورد استفاده قرار نمی گیرد.
3) در این نوع سقف ها,تیرچه ها به فاصله حداکثر ۷۰cm (محور تا محور) کنار هم و در امتداد دهانه کوتاهتر سقف قرار می گیرند.
4) عرض تیرچه ها نباید از ۱۰cm کوچکتر باشد و نیز نباید از ۱/۳٫۵ برابر ضخامت کل سقف کمتر باشد.
5) حداقل فاصله دو بلوک دو طرف یک تیرچه ,پس از نصب نباید کمتر از ۶٫۵cm باشد.
6) ضخامت سقف برای تیرهای با تکیه گاه ساده ≥ ۱/۲۰ دهانه
7)ضخامت سقف برای تیرهای یکسره تکیه گاه های گیردار ≥ ۱/۲۶ دهانه
در سقف هایی که مساله خیز مطرح نباشد مقادیر بالا تا ۱/۳۵ دهانه نیز کاهش می یابد.
۸) حداکثر دهانه مورد پوشش سقف با تیرچه های منفرد نباید از ۸m بیشتر شود (در جهت اطمینان ۷m )
ودر صورت وجود سربارهای زیاد و یا دهانه بیش از ۷m از تیرچه های مضاعف استفاده شود.
۹) سطح مقطع میلگرد کششی برای فولاد نرم , از ۰٫۰۰۲۵ , و برای فولاد نیم سخت و سخت از ۰٫۰۰۱۵ برابر سطح مقطع جان تیر نباید کمتر باشد.ونیز از ۲٫۵% سطح مقطع جان تیر بیشتر نشود.
۱۶mm ≥ قطر میلگرد کششی ≥ ۸mm
اگر ضخامت بتن پاشنه ۵٫۵cm یا بیشتر باشد, حداکثر مقدار بالا به ۲۰mm افزایش می یابد.
۱۰) فاصله میلگرد کششی از لبه جانبی بتن پاشنه تیرچه , به شرط وجود بلوک , نباید از ۱۰mm کمتر و از اسطح پایین تیرچه نباید از ۱۵mm کمتر باشد.در صورتیکه این تیرچه ها در محیط های باز ادامه یابند, اجرای یک لایه اندود ماسه و سیمان پر مایه به ضخامت حداقل ۱۵mm در زیر پوشش ضروری است.
۱۱) As ≥۰٫۰۰۱۵bw.t
As : سطح میلگرد عرضی
bw : عرض جان مقطع
t : فاصله دو میلگرد عرضی متوالی
۱۲) قطر میلگردهای عرضی : از ۵mm تا ۱۰mm متغیر است حداقل قطر برای خرپای با میلگرد عرضی منفرد ۶ میلی متر و برای خرپای با میلگرد عرضی مضاعف ،۵ میلیمتر است، در مورد خرپاهای کارخانهای ،میلگردهای عرضی از نوع نیم سخت و به صورت مضاعف می باشند . چنانچه کارخانه تولیدی از تکنیک نقطه ی جوش استفاده نماید، می توان از دو میلگرد هر یک به قطر حداقل ۴ میلیمتر استفاده نمود. حداقل زاویه میلگرد عرضی نسبت به خط افق،۳۰ درجه و این زاویه معمولا از ۴۵درجه کمتر نیست. و استفاده از آرماتور با نورد سرد برای آرماتور عرضی بلامانع است.
۱۳) فاصله میلگردهای عرضی متوالی در تیرچه ها , حداکثر ۲۰cm است.
۱۴) قطر میلگرد بالایی :
تا ۴ متر ← ۸ میلی متر
۴ متر تا ۵٫۵ متر ←۱۰ میلی متر
۵٫۵ تا ۷ متر ←۱۲ میلی متر
چنانچه تیرچه ها در کارخانه و با روش نقطه جوش (جوش مقاومتی )تولید شوند ، مقادیر قطر میلگرد بالایی مندرج را می توان ۲ میلی متر کاهش داد.
۱۵) قطر میلگردهای کمکی اتصال ۶mm میباشد که در فواصل ۴۰ تا ۱۰۰ سانتی از یکدیگر نصب میشوند.
۱۶) ضخامت بتن پاشنه ۴٫۵ تا ۵ سانتیمتر است و عرض آن ۱۰ تا ۱۶ سانتیمتر است. البته این مقدار در بخش مشخصات فنی تیرچه استاندارد 2909 آمده است.
۱۷) حداقل تاب فشاری بتن پاشنه , ۲۵۰ kg/cm² است.
۱۸) مواد تشکیل دهنده بتن پاشنه تیرچه ← شن وماسه تا ۱۲mm ← ۱۲۰۰lit
سیمان ۳۰۰-۴۰۰ کیلوگرم
باز کردن قالبها بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت مقاومت عملی بتن تیرچه در مدت ۱۰ روز.
۱۹) عرض بلوک معمولا ۲۰ تا ۲۵cm(این مقدار مربوط به بلوک سفالی و بتنی است.)
وزن بلوک سفالی ۷kg
وزن بلوک بتنی با مصالح رودخانه ای ۱۱ تا ۱۷kg
۲۰) قطر میلگرد افت و حرارتی برای میلگرد ساده , دست کم ۵mm
و قطر میلگرد افت و حرارتی برای میلگرد با مقاومت بالا ۴mm
۲۱) حداکثر فاصله بین دو میلگرد افت و حرارتی ۲۵cm است.میلگرد بالایی تیرچه در صورتی که داخل دال ۵cm بالایی قرار گیرد بعنوان میلگرد افت و حرارتی منظور میشود.
۲۲) با وجود طرح تیرچه ها با فرض تکیه گاه ساده , لازم است فولادی معادل ۰٫۱۵ سطح مقطع فولاد وسط دهانه (فولاد کششی) در روی تکیه گاه اضافه گردد . ( حداقل تا فاصله ۱/۵ دهانه آزاد از تکیه گاه به طرف داخل دهانه ادامه یابد )
( در آیین نامه امریکا این مقدار ۰٫۲۵Ln برای دهانه انتهایی و ۰٫۳Ln دهنه داخلی از هر طرف )
۲۳) برای جلوگیری از پیچش تیرهای T و برای توزیع یکنواخت بار روی تیرچه و بلوک و در محلهایی که بار منفرد موجود است , کلاف میانی بتنی در جهت عمود بر تیرچه ها تعبیه میشود.حداقل عرض کلاف میانی , برابر عرض بتن پاشنه تیرچه و ارتفاع أن برابر ارتفاع سقف است. برای دهانه کمتر از ۴m و بار زنده سقف کمتر از ۳۵۰ kg/cm² به کلاف میانی نیازی نیست.
اگر LL≤۳۵۰kg/cm² و L≥۴m ← یک کلاف میانی
اگر LL≥۳۵۰kg/cm² و L=4~7m ← دو کلاف میانی
و L≥۷m ← سه کلاف میانی
– حداقل سطح مقطع آهن های طولی کلاف برابر نصف مقادیر میلگرد کششی تیرچه هاست.
– در مورد میلگرد آجدار این مقدار ۶mm ودر مورد میلگرد ساده ۸mm است.
– آیین نامه امریکا پیشنهاد می دهد که از میلگرد Ф۱۲ یکی در بالا و یکی در پایین کلاف استفاده شود.
۲۴) فاصله شمع بندی و قالب بندی در جهت عمود بر تیرچه ها ۱ الی ۱٫۲ متر است. (با خیز مناسب ۱/۲۰۰ دهانه به طرف بالا )
